Đặt Tên Các Đơn Vị Hành Chính Sau Sáp Nhập: Cân Bằng Giữa Hiện Đại Hóa và Bảo Tồn Giá Trị Văn Hóa

Khi một địa danh đổi tên, không chỉ là thay đổi ký tự trên bản đồ – đó là cả một phần ký ức, bản sắc và tự hào của cộng đồng. Chính vì thế, mỗi khi có đề xuất sáp nhập hoặc đặt tên các đơn vị hành chính, câu hỏi lớn luôn được đặt ra: Làm sao để cái tên mới không làm nhạt phai hồn cốt của vùng đất cũ? Từ thực tế tại huyện Bảo Lâm và thành phố Bảo Lộc (tỉnh Lâm Đồng), nơi những cái tên như “Lộc Bắc”, “Lộc Lâm” gắn bó sâu sắc với người dân, bài viết này sẽ phân tích kỹ lưỡng câu chuyện đặt têncác đơn vị hành chính mới sau khi sát nhập: Đặt tên mới – hiện đại hóa hay đánh mất bản sắc?

---

Từ thực tiễn tại Bảo Lâm – Bảo Lộc (Lâm Đồng): Người dân nói gì về việc đặt tên các dơn vị hành chính mới sau khi sát nhập?

Trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, huyện nhằm tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, vấn đề đặt tên mới cho các địa phương sau sáp nhập đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của người dân, đặc biệt là tại Lâm Đồng. Bài viết “Tên mới và ý kiến của người dân” trên Báo Lâm Đồng đã phản ánh rõ nét tâm tư này.

Tại huyện Bảo Lâm và TP. Bảo Lộc, khi các xã được đề xuất sáp nhập, phương án đặt tên mới như “Bảo Lâm 1”, “Bảo Lâm 2” được đề cập đến. Một số người dân ủng hộ vì sự rõ ràng, dễ quản lý. Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến phản đối vì cho rằng cách đặt tên này máy móc, không phản ánh được chiều sâu văn hóa – lịch sử của từng địa phương.

---

Vì sao việc đặt tên các đơn vị hành chính lại quan trọng đến vậy?

Tên địa phương là biểu tượng lịch sử – văn hóa

Nhiều tên gọi như Lộc Bắc, Lộc Lâm, Lộc Nam,… không đơn thuần là cách phân biệt hành chính, mà còn là di sản tinh thần gắn liền với truyền thống cách mạng, lịch sử hình thành và bản sắc riêng của từng vùng đất. Việc thay thế các tên gọi này bằng những con số có thể dẫn tới sự đứt gãy ký ức cộng đồng.

Ảnh hưởng đến bản sắc và lòng tự hào địa phương

Tên gọi quen thuộc còn gắn liền với cảm xúc, ký ức, lòng tự hào của người dân về nơi mình sinh sống. Khi tên cũ bị loại bỏ mà không có sự đồng thuận, dễ gây ra tâm lý hoài nghi và phản đối trong cộng đồng.

Tác động đến quản lý hành chính và thương hiệu vùng miền

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận việc đổi tên theo hướng quy chuẩn hóa, đơn giản hóa như “Bảo Lâm 1”, “Bảo Lâm 2” giúp thuận tiện hơn trong quản lý nhà nước, tránh trùng lặp hoặc gây nhầm lẫn với địa phương khác. Đây là bài toán cân bằng giữa hiện đại hóa và gìn giữ truyền thống.

---

Truyền thông đóng vai trò gì trong việc đặt tên các đơn vị hành chính mới?

Trong mọi quyết sách liên quan đến sắp xếp, sáp nhập và đặt tên các đơn vị hành chính, yếu tố truyền thông luôn giữ vị trí trọng tâm nhưng thường bị xem nhẹ. Thực tế cho thấy, nhiều phản ứng trái chiều từ người dân không đến từ bản chất của chính sách, mà đến từ việc thiếu thông tin, thiếu minh bạch và thiếu định hướng truyền thông rõ ràng.

Truyền thông giúp người dân hiểu rõ lý do và tầm quan trọng

Nếu các cơ quan chức năng chủ động cung cấp thông tin từ sớm – ví dụ như: lý do vì sao phải sáp nhập, tên mới có ý nghĩa gì, tiêu chí đặt tên dựa trên cơ sở nào – thì sự ủng hộ của người dân sẽ cao hơn rất nhiều. Sự thiếu vắng các kênh đối thoại chính thống chỉ khiến dư luận bị dẫn dắt bởi tin đồn, cảm tính hoặc tâm lý hoài nghi.

Tạo diễn đàn phản hồi mở và có trách nhiệm

Truyền thông không chỉ là chiều “nói”, mà còn là chiều “nghe”. Việc mở các kênh tiếp nhận phản hồi (báo chí, mạng xã hội, website của chính quyền…) là cách hiệu quả để người dân cảm thấy mình được lắng nghe, được tham gia vào quá trình quyết định tên gọi của địa phương mình.

Tăng tính chính danh và giảm xung đột dư luận

Khi một quyết định đặt tên các đơn vị hành chính được ban hành mà trước đó đã trải qua quá trình truyền thông minh bạch, phản hồi đầy đủ và giải thích thấu đáo, sự chấp nhận trong xã hội sẽ diễn ra một cách tự nhiên hơn. Đây là yếu tố quyết định để một chính sách hành chính không bị phản ứng tiêu cực trên truyền thông đại chúng hoặc mạng xã hội.

---

Giải pháp nào để hài hòa trong việc đặt tên các đơn vị hành chính?

Tham vấn rộng rãi người dân
Việc lấy ý kiến nhân dân – như một phần trong quy trình lập phương án sáp nhập – cần thực hiện sâu rộng, minh bạch. Các hội thảo, tọa đàm hay khảo sát ý kiến có thể giúp tạo đồng thuận từ cơ sở.

Kết hợp tên gọi truyền thống với yếu tố hành chính hiện đại
Ví dụ: Thay vì “Bảo Lâm 1”, có thể đặt là “Lộc Bắc – Bảo Lâm”, hoặc “Lộc Lâm Mới”. Cách đặt tên này vừa giữ được gốc gác văn hóa, vừa phản ánh sự thay đổi hành chính.

Truyền thông và giáo dục cộng đồng

Các phương tiện truyền thông cần vào cuộc để giải thích rõ lý do, quy trình và ý nghĩa của việc đổi tên, từ đó nâng cao nhận thức và tạo sự đồng thuận từ người dân. 

---

Đặt tên các đơn vị hành chính – nên là sự giao thoa giữa ký ức và tương lai

Không thể phủ nhận rằng việc đặt tên các đơn vị hành chính là một phần của tiến trình cải cách và hiện đại hóa. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc xóa bỏ ký ức lịch sử hay bản sắc địa phương. Một cách tiếp cận khôn khéo, nhân văn và có sự đồng thuận sẽ giúp chúng ta vừa quản lý hiệu quả, vừa gìn giữ được hồn quê, cốt cách của từng vùng đất.